Waarom je wél de ‘waarom vraag’ wil stellen
Tijdens het onderdeel over open vragen komt deze opmerking in iedere training wel een keer langs:
“Ik heb geleerd dat je de ‘waarom vraag’ nooit mag stellen!”
‘Waarom’ klinkt oordelend en negatief en dus wil je die niet gebruiken.
‘Wat maakt’ of ‘hoezo’ zouden een goede vervanger kunnen zijn.
En dat ben ik DEELS met jullie eens 😉 Maar deels ook zeker NIET.
Wil je weten waarom je de ‘waarom vraag’ soms juist wel wil stellen? Lees dan zeker nog even verder….
Ik hoor je denken: och, waarom ook niet? 😉
Waarom je de ‘waarom vraag’ niet wil stellen
Een vraag over gedrag in het verleden die begint met ‘waarom’ is vaak onprettig.
Bijvoorbeeld: “Waarom heb je dat zo gedaan?”
De reden dat deze onprettig kan voelen is omdat de ander het gedrag niet meer kan veranderen en dus de ‘waarom’ voelt als een oordeel. Inmiddels weten we allemaal dat het onprettig én slecht voor de werkrelatie is, als de coach (begeleider) oordeelt over de ander. Dus dat gevoel willen we niet opwekken door de vragen die we stellen.
Je zou deze ‘waarom’ dan ook beter kunnen vervangen door andere woorden.
Bijvoorbeeld: “Wat maakt dat je dat zo hebt gedaan?” of nog beter: “Wat maakt dat je ervoor hebt gekozen om dat zo aan te pakken?”
Bij beiden voorbeelden is het belangrijk dat je deze vraag stelt vanuit oprechte interesse in het antwoord (je spirit) en dit ook laat blijken in je non-verbale houding (dus de toon o.a.). Door de juiste woordkeuze wordt de kans dat het als oordelen wordt opgevat in ieder geval al een stuk kleiner. En in dit geval zou de ‘waarom’ vermijden dus zeker waardevol kunnen zijn.
Maaaaaaaar nu: waarom je juist wél de ‘waarom vraag’ wil stellen
Er zijn wel degelijk momenten waarop de ‘waarom’ vraag juist heel krachtig is. En ik de ‘waarom’ zeer zeker NIET zou vervangen of weglaten, maar juist een aantal keer achter elkaar zou stellen!
Dit wanneer je op zoek gaat naar de waarden achter het gewenste gedrag. Juist doordat je doorvraagt met de ‘waarom’ kom je bij iedere vraag een laagje dieper, dichterbij iemands kernwaarden. En mensen zijn waarden-gedreven. We veranderen gedrag op basis van wat we diep van binnen écht belangrijk vinden. Wanneer onze waarden botsen met ons gedrag, dan komen we in actie.
Bijvoorbeeld:
Een vrouw die last heeft van verzamelwoede. Haar huis ligt vol met spullen en het stapelt alleen maar op.
“Eigenlijk zou ik graag een opgeruimd huis willen, maar ik vind het zo lastig.”
“Een opgeruimd huis is belangrijk voor je. Waarom is dat belangrijk voor jou?”
“Ik merk dat als mijn huis opgeruimd is, dan is mijn hoofd ook opgeruimd.”
“Oké, een opgeruimd huis is een opgeruimd hoofd. Waarom is een opgeruimd hoofd belangrijk voor jou?”
“Als ik een opgeruimd hoofd heb, dan ben ik een veel lievere moeder. Ik heb dan minder stress en ben dan veel geduldiger naar mijn kinderen.”
“Dus wil graag een lieve en geduldige moeder voor je kinderen zijn. Waarom is juist dat belangrijk voor jou?”
“Ik wil een goed voorbeeld voor mijn kinderen zijn. Daarnaast wil ik dat je opgroeien in een veilige en rustige omgeving… Het moet nu echt anders…”
Enz…
Hierboven zie je: door de ‘waarom’ vraag een paar keer te stellen komen er verschillende waarden naar boven. Deze waarden kunnen een belangrijke drive zijn om dingen anders aan te gaan pakken.
Twee kleine tips:
Zorg dat je antwoorden van de ander wel eerst ‘ontvangt’ met bijvoorbeeld een reflectie.
En, wellicht kun je wat variëren in de woorden die je kiest zodat het niet vervelend wordt.
Maar ga de ‘waarom vraag’ zeker weer af en toe stellen, want hij is zo ontzettend WAARDEVOL en zonde om te laten liggen…
Conclusie: het ligt er dus aan WAAROM je de ‘waarom vraag’ stelt en HOE je hem stelt of hij wel of niet (op zijn plaats en dus) effectief is!
Dus denk soms even na over of en waarom je juist wél de ‘waarom vraag’ wil stellen én sluit hem niet bij voorbaat uit.
Veel plezier met je gesprekken!
Wil je meer weten over het voeren van gesprekken in het coachen van anderen? Kijk dan zeker eens hier of hier voor meer info over de trainingen die we bieden.