Emoties komen van rechts…

Weerstand, wie heeft er niet mee te maken?
Stel je bent met iemand in gesprek over het veranderen van zijn gedrag. Hij komt bij jou voor training of coaching. En toch blijft hij maar ‘klagen’ voor je gevoel…

Hij blijft bijvoorbeeld herhalen dat het echt niet gaat lukken om dat gedrag te veranderen. Hij wil wel maar heeft er weinig vertrouwen in dat het hem gaat lukken. (1)
Of hij geeft aan “dat het allemaal heus niet zo simpel is als jij zegt” of “dat jij makkelijk praten hebt”. (2)
Of een heel andere situatie: hij is wel bij je, maar wil eigenlijk helemaal niet met jou praten. Hij is gestuurd door zijn partner om iets te veranderen aan zijn gedrag, maar heeft zelf nog niet zoveel last van het gedrag. Hij heeft vooral last van het feit dat hij hier nu zit in plaats van zijn partner. (3)

Herken jij één van deze situatie(s)?
Allen worden geregeld weerstand genoemd. En dat is onterecht.
Er is nl. wel degelijk verschil. Binnen Motiverende Gespreksvoering maken we naar aanleiding van een onderzoek van Theresa Moyers onderscheid tussen twee verschillende soorten ‘weerstand’ nl: behoudtaal en wrijving.

Behoudtaal
Behoudtaal zijn alle uitspraken tegen het veranderen van gedrag, oftewel vóór het behouden van het huidige gedrag. Alle voordelen van het nu of nadelen van het veranderen van het gedrag.

Behoudtaal is een normaal verschijnsel bij mensen die twijfelen over het veranderen van hun gedrag.
Het is een onderdeel van ambivalentie. Vanuit Motiverende Gespreksvoering gebruiken we onder andere de kennis over deze taal om de ander te motiveren.

Behoudtaal ‘hoort’ er dus gewoon bij wanneer iemand twijfelt over verandering. Daar kunnen we over praten op een manier die de motivatie bijvoorbeeld vergroot. Dit gegeven maakt dat je deze uitspraken (zoals de eerste in het voorbeeld) geen ‘weerstand’ mag noemen. Want weerstand klinkt als iets negatiefs. Twijfelen over verandering is heel logisch en dus zeker niet negatief.

Wrijving
Wrijving kan ontstaan wanneer er een ‘breuk’ in de relatie komt, het contact even verbroken wordt. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer de ander het gevoel heeft dat jij oordeelt over hem óf omdat je (goedbedoeld) met ongevraagd advies komt. De ander gaat dan met je in discussie, onderbreekt je of trekt je deskundigheid in twijfel, zoals bij voorbeeld 2 in dit artikel.

Of wanneer iemand het gevoel heeft dat hij iets ‘moet’ van jou, een ander of van de organisatie (gedwongen kader). Ieder mens heeft nl. en sterke behoefte aan autonomie! Wanneer deze op één of andere manier ontnomen wordt óf men heeft het gevoel dat deze ontnomen wordt, dan worden we opstandig… iedereen overigens. Denk maar eens aan het moment waarop iemand tegen je zegt “Je moet …”

Wat voel je? Wat denk je?

Precies…

Wanneer jij als coach het woord ‘moeten’ gebruikt of wanneer de ander het gevoel heeft dat hij gedwongen wordt om met jou te praten, dan heeft dit effect op diegene. Er kan dan weerstand in de vorm van verzet ontstaan, zoals in het derde voorbeeld aan het begin van dit artikel.

Hoe kan wrijving o.a. ontstaan?
Dit filmpje laat (met een knipoog) zien wat er kan gebeuren als je niet luistert:

Wrijving kan dus ontstaan als de ander zich niet gehoord voelt door jou.

Een verzoek om begrip “Hoor en zie mij!”
Wrijving is een verzoek om begrip en om gezien te worden. Deze vorm van ‘weerstand’ zijn (vaak negatieve) emoties. Emoties komen van rechts en hebben voorrang.
Ze staan verder doorgaan op de inhoud in de weg en stap 1 is dus stilstaan bij het gevoel.

Hoe kun je met wrijving omgaan op een manier die deze doet afnemen?
De emotieballon moet leeg voor je verder kunt op de inhoud (van je gesprek of training).
Zolang de emoties er zijn, kunnen mensen niet praten over een oplossing / de inhoud. Deze emoties moeten eerst uit de ballon, voor er weer ruimte ontstaat (om te denken).

Hoe dan?
Stap 1 is LUISTEREN. Totdat de ander zich gehoord voelt. Écht luisteren…

MGV technisch gezien kun je zeggen dat dit meestal wel 3 reflecties zijn. Je staat even écht stil bij het gevoel en daarna bij het verlangen of de waarde erachter.

Je merkt dat de emotieballon leeg is als de ander niet meer in de verdediging gaat, stilvalt, en soms zelfs zichtbaar ontspant met een ‘Ja, inderdaad…’. Hij/ zij voelt zich gehoord.

Op dit moment kun je weer de inhoud in, samen op zoek naar een oplossing voor de situatie.
Doordat de emoties gezakt zijn, is de ander ook weer in staat om met jou in oplossingen en mogelijkheden mee te denken én begrijpt hij/zij zelfs dat wij als trainer/ coach ook niks aan de situatie kunnen veranderen.

Luisteren is dus belangrijk om wrijving of verzet te voorkomen en te doen afnemen.
Maar hoe luister je écht?

Één van de technieken van MGV die goed werkt om te laten horen dat je écht luistert is reflectief luisteren. Hierdoor luister je niet alleen met je oren, maar ook met je ogen en je hart. Je luistert naar wat er bedoeld wordt en in het geval van weerstand luister je naar de emoties die je ziet / hoort (eventueel tussen de regels door).

 

Wil je meer weten over deze techniek? Lees dan zeker eens hier verder.
Of meld je hier aan voor de gratis mini-cursus reflectief luisteren van MI time.
Wil je meer weten of de methode echt eigen maken? Overweeg dan zeker eens onze basistraining of jaarprogramma.